ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): علائم، پیشگیری و تقویت سیستم ایمنی
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): علائم، پیشگیری و تقویت سیستم ایمنی
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از شایعترین عفونتهای منتقله از طریق تماس جنسی است که در سراسر جهان تأثیرگذار است. این ویروس که بیش از ۲۰۰ نوع مختلف دارد، میتواند باعث ایجاد زگیلهای پوستی و تناسلی شود و در برخی موارد، به سرطانهای مختلف مانند سرطان دهانه رحم، مقعد، آلت تناسلی، دهان و گلو منجر گردد.
انواع ویروس HPV
ویروس HPV به دو دسته کلی تقسیم میشود: کمخطر و پرخطر.
• انواع کمخطر معمولاً باعث بروز زگیلهای تناسلی یا علائم خفیف میشوند.
• انواع پرخطر میتوانند در طول زمان منجر به تغییرات سلولی و در نهایت سرطان دهانه رحم شوند.
از انواع رایج HPV کمخطر میتوان به نوع ۶ و ۱۱ اشاره کرد که عامل حدود ۹۰٪ از زگیلهای تناسلی هستند. در مقابل، انواع پرخطر مانند ۱۶ و ۱۸میتوانند موجب بروز سرطان شوند. لازم به ذکر است که برخی از انواعHPV که باعث ایجاد زگیل تناسلی میشوند، هیچگاه بهعنوان عامل سرطان شناخته نشدهاند.
علائم و تشخیص HPV
بسیاری از افراد آلوده به HPV هیچ علامتی ندارند و از وجود ویروس در بدن خود آگاه نیستند. اما در صورت بروز علائم، ممکن است شامل زگیلهای تناسلی یا تغییرات سلولی غیرطبیعی در دهانه رحم باشد که از طریق تستهای غربالگری مانند پاپ اسمیر و HPV تست قابل شناسایی است.
فاکتورهای خطر
عوامل زیر میتوانند خطر ابتلا به HPV و عوارض ناشی از آن را افزایش دهند:
• شروع فعالیت جنسی در سنین پایین
• داشتن شرکای جنسی متعدد
• سیگار کشیدن
• ضعف سیستم ایمنی(مانند مبتلایان به HIV/AIDS یا افرادی که داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی مصرف میکنند)
• سابقه بیماریهای مقاربتی
• استفاده طولانیمدت از قرصهای ضدبارداری: مطالعات نشان دادن که مصرف طولانیمدت قرصهای جلوگیری خوراکی میتونه با افزایش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم در ارتباط باشه. این قرصها از طریق دو مسیر میتونن اثر منفی بر بدن زنان مبتلا به HPV داشته باشن:
1. تأثیرات هورمونی: مصرف طولانیمدت این قرصها میتونه با تغییر سطح هورمونهای بدن، ریسک بروز تغییرات سلولی در دهانه رحم رو بالا ببره.
2. کاهش سطح مواد مغذی: قرص جلوگیری میتونه سطح مواد حیاتی مثل ویتامین B12، اسید فولیک، ویتامین B6، منیزیم و روی رو در بدن کاهش بده؛ موادی که نقش مهمی در حفظ سلامت سلولی، بهبود عملکرد سیستم ایمنی و مقابله با ویروس دارن.
پیشگیری از HPV
پیشگیری از HPV با استفاده از روشهای مختلف امکانپذیر است. این روشها شامل:
• واکسیناسیون HPV: واکسن HPV یکی از مؤثرترین روشها برای پیشگیری از ابتلا به انواع پرخطر و کمخطر ویروس است.
• استفاده از کاندوم: کاندومها میتوانند از انتقال ویروس از فرد آلوده به دیگری جلوگیری کنند.
• روابط جنسی ایمن و مسئولانه: انجام روابط جنسی محافظتشده و محدود کردن تعداد شرکای جنسی میتواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
• غربالگری منظم: پاپاسمیر و تست HPV برای شناسایی تغییرات سلولی و ابتلا به ویروس ضروری است.
• سبک زندگی سالم: رژیم غذایی مناسب، ترک سیگار و مراقبت از سلامت جنسی میتواند نقش مهمی در پیشگیری از HPV ایفا کند.
واکسیناسیون HPV
• سن ایدهآل برای واکسیناسیون: ۹ تا ۱۳ سالگی (قبل از شروع فعالیت جنسی)
• برای دختران و پسران: ۱۱ تا ۱۲ سالگی (میتواند از ۹ سالگی شروع شود)
• افراد ۱۳ تا ۲۶ سال: در صورتی که قبلاً واکسینه نشدهاند
• افراد ۲۷ تا ۴۵ سال: بر اساس مشورت با پزشک و ارزیابی خطر فردی
تقویت سیستم ایمنی در مقابله با HPV
برای مقابله مؤثرتر با HPV، تقویت سیستم ایمنی بدن از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این راستا، تغذیه مناسب، ورزش منظم و استفاده از برخی مکملها میتواند کمککننده باشد.
1. ورزش منظم: فعالیتهای بدنی منظم، بهویژه تمرینات مرتبط با تقویت ناحیه لگن، میتواند به بهبود گردش خون، کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک کند. تمرینهایی مانند یوگا و پیلاتس میتوانند به سلامت دهانه رحم و کاهش اثرات HPV کمک کنند.
2. تغذیه سالم:
• سبزیجات و میوههای رنگی (مثل بروکلی، فلفل دلمهای، پرتقال، توتها): سرشار از آنتیاکسیدانها برای مقابله با التهاب و تقویت ایمنی.
• سیر: خواص ضدویروسی و ضدباکتری قوی.
• ماست پروبیوتیک و کفیر: بهبود عملکرد روده و افزایش ایمنی.
• چای سبز: غنی از EGCG با خاصیت ضدالتهابی.
• آجیل و دانهها (گردو، بادام، چیا): منابع عالی امگا ۳ و ویتامین E
3. مکملهای مؤثر در مقابله با HPV
• ویتامینهای B9 (فولات) و :B12 برای سلامت سلولهای دهانه رحم ضروری هستند.
• ویتامینهای C و :E آنتیاکسیدانهای قوی برای کاهش استرس اکسیداتیو.
• زینک (روی) و سلنیوم: حمایت از عملکرد سلولهای ایمنی.
• ویتامین :D3 کمبود آن با ضعف سیستم ایمنی و پیشرفت HPV ارتباط دارد.
• :AHCCترکیب استخراجشده از قارچ شیتاکه که میتواند به پاکسازی ویروس از بدن کمک کند.https://pharjoo.ir/product/247/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D9%85%DA%A9%D9%85%D9%84-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C-%D9%88-%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B2%DA%AF%DB%8C%D9%84-%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C/
نتیجهگیری
در حالی که هیچ مکمل یا دارویی به تنهایی نمیتواند درمان قطعی برایHPV باشد، تغذیه مناسب، ورزش منظم و استفاده از مکملها میتواند به تقویت سیستم ایمنی و بهبود سلامت عمومی کمک کند. برای پیشگیری ازHPV، واکسیناسیون و غربالگری منظم همچنان اهمیت بسیاری دارند. پیش از مصرف هرگونه مکمل یا تغییر در رژیم غذایی، مشاوره با پزشک ضروری است.
سؤالات متداول
آیا HPV قابل درمان قطعی است؟
خیر، در حال حاضر درمان قطعی برای از بین بردن ویروس HPV وجود ندارد. با این حال، اکثر عفونتهای HPV بهطور خودبهخود توسط سیستم ایمنی بدن پاک میشوند. درمانهای موجود برای از بین بردن زگیلهای تناسلی و ضایعات پیشسرطانی مؤثر هستند، اما ویروس همچنان در بدن باقی میماند.
واکسن HPV چیست و چرا اهمیت دارد؟
واکسن HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) واکسنی است که برای پیشگیری از عفونت با گونههای خاصی از این ویروس طراحی شده است. برخی از این گونهها میتوانند باعث ایجاد زگیل تناسلی و برخی دیگر باعث سرطانهایی نظیر سرطان دهانه رحم، مقعد، آلت تناسلی و سرطانهای ناحیه سر و گردن شوند. واکسن HPV یکی از مؤثرترین راههای پیشگیری از این بیماریهاست.
بهترین سن برای تزریق واکسن HPV چه زمانی است؟
بر اساس توصیه سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مراکز کنترل بیماریها(CDC)، بهترین سن برای تزریق واکسن HPV ۹ تا ۱۴ سالگی است، پیش از شروع فعالیت جنسی. با این حال، افراد تا سن ۲۶ سالگی نیز میتوانند واکسن را دریافت کنند و در برخی موارد خاص، افراد بالای ۲۶ سال نیز ممکن است با مشورت پزشک واکسینه شوند.
آیا واکسن HPV برای کسانی که قبلاً مبتلا به HPV شدهاند نیز مفید است؟
بله. اگرچه واکسن نمیتواند عفونت موجود را درمان کند، اما از ابتلا به سایر گونههای HPV که فرد هنوز به آنها آلوده نشده است، جلوگیری میکند. بنابراین حتی در صورت ابتلا به یک یا چند گونه، واکسیناسیون هنوز هم توصیه میشود.
آیا مردان باید واکسن HPV بزنند؟
بله، واکسن HPV برای پسران و مردان نیز مفید و ضروری است. این واکسن میتواند از زگیل تناسلی و سرطانهای مرتبط با HPV مانند سرطان مقعد، آلت تناسلی و سرطانهای دهانی پیشگیری کند. علاوه بر این، واکسیناسیون مردان به کاهش انتقال ویروس به شرکای جنسی کمک میکند.
آیا واکسن HPV ایمن است؟
بله. مطالعات علمی گسترده در سراسر جهان نشان دادهاند که واکسنهایHPV از جمله Gardasil و Cervarix بسیار ایمن هستند. میلیونها نفر این واکسنها را دریافت کردهاند و عوارض جانبی آنها معمولاً خفیف و موقتاند (مانند درد محل تزریق یا تب خفیف). عوارض جدی بسیار نادر هستند.
آیا واکسن HPV باعث ناباروری میشود؟
خیر. هیچ مدرک علمی مبنی بر ارتباط واکسن HPV با ناباروری وجود ندارد. این باور نادرست است و توسط سازمانهای سلامت جهانی بهشدت رد شده است. برعکس، واکسن با پیشگیری از سرطانهای دستگاه تناسلی، میتواند به حفظ سلامت باروری کمک کند.
اگر فردی در حال حاضر زگیل تناسلی دارد، باز هم میتواند واکسن HPV دریافت کند؟
بله، دریافت واکسن همچنان مفید است. اگرچه زگیل تناسلی علامت ابتلا به گونهای از HPV است، اما واکسن میتواند از گونههای دیگر ویروس که فرد هنوز به آنها مبتلا نشده پیشگیری کند. مشورت با پزشک در این موارد ضروری است.
چند دُز واکسن HPV لازم است؟
دُز توصیهشده به سن دریافت واکسن بستگی دارد:
• افراد ۹ تا ۱۴ سال: معمولاً ۲ دُز با فاصله زمانی مشخص کافی است.
• افراد ۱۵ سال و بالاتر: معمولاً به ۳ دُز واکسن نیاز است. در صورت وجود بیماریهای زمینهای یا نقص ایمنی، ممکن است رژیم خاصی توسط پزشک توصیه شود.